Specjaliści.

 1 września 2022    Monika

Okresy kształtowania się mowy:

• Okres prenatalny
• Okres melodii (0-1 rok życia),
• Okres wyrazu (1-2 rok życia),
• Okres zdania (2-3 rok życia),
• Okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 rok życia).
  

Okres swoistej mowy dziecięcej obejmuje okres od 3 do 7 roku życia. Trzylatki mają w słownictwie czynnym już ok. 1000–1500 słów. Dzieje się tak ponieważ 3-latka przyswaja około 8–10 słów dziennie. W tym czasie utrwala się wymowa spółgłosek s, z, c, dz, chociaż możliwa jest jeszcze ich zamiana na łatwiejsze ś, ź, ć, dź. Spółgłoski sz, rz (ż), cz, dż również zamieniane są łatwiejszymi s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź.

Dodatkowo oprócz głosek opanowanych wcześniej, niektóre czterolatki zaczynają w tym okresie wymawiać głoskę r, wcześniej zamienianą na l (lub j). Nadal możliwe są uproszczenia grup spółgłoskowych(np. krzesło – szesło, spacerek-pacelek) metatezy (przestawki, np. ‘kordełka’ — kołderka) oraz inne zniekształcenia i zlepki wyrazów. Bardzo ciekawym zjawiskiem, pojawiającym się w tym okresie (u niektórych dzieci wcześniej) są neologizmy dziecięce, tworzone według modeli słowotwórczych funkcjonujących w danym języku, np. ‘badanka’ — stetoskop; ‘praskol’ -żelazko. Produktywność w zakresie tworzenia neologizmów charakteryzuje przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym, później zdolność ta słabnie.

W 4. roku życia zaobserwować można u dziecka częste zadawanie pytań. W wymowie dzieci 5-letnich powinny pojawić się głoski sz, rz (ż), cz, dż oraz głoska r a także samogłoski nosowe. Dziecko kończące 6. rok życia powinno wymawiać poprawnie wszystkie głoski języka polskiego. Słownik dziecka jest jeszcze uboższy niż dorosłych, co nie przeszkadza dzieciom w swobodnym porozumiewaniu się z dorosłymi. Słownik czynny dziecka 5-letniego to ok. 2000 słów, a 6-letniego liczy ok. 3000–4500 wyrazów.

Należy przy tym pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie. Dopuszczalne są niewielkie przesunięcia lub opóźnienia, jednak nie powinny one przekraczać 6 miesięcy. W takim przypadku zalecana jest konsultacja z logopedą.